A Tale of Two Cities (1)
ทางตอนเหนือและใต้เมียวดี ตรงข้ามอ.แม่สอด จ.ตาก คือเมืองใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่กี่ปีก่อนในยามใครต่อใครยังมีความหวังว่า ประเทศพม่าจะค่อย ๆ พัฒนาประชาธิปไตยและสันติภาพต่อไปได้ ตามจังหวะของตัวเอง
จากเมียวดี เมืองเลเก้ก่ออยู่ทางตอนใต้ และฉ่วยก๊กโก่อยู่ทางตอนเหนือ เลเก้ก่อใช้เงินไทยกันแพร่หลาย ขณะที่ฉ่วยก๊กโก่ใช้เงินหยวน
ชาวบ้านริมขอบแดนจ.ดูปลายา รัฐกะเหรี่ยง ตรงข้ามอ.พบพระจนถึงแม่สอด ล้วนผ่านประสบการณ์การอพยพลี้ภัยมายาวนาน บางส่วนพลัดถิ่นฐานมาไกลจากรัฐกะเหรี่ยงทางตอนเหนือ บางส่วนเคยข้ามมาอยู่ในค่ายผู้ลี้ภัยห้วยกระโหลก มอเกอร์ อุ้มเปี้ยมใหม่ และแม่หละ การลงหลักปักฐานใหม่ในพื้นที่เพิ่งเริ่มได้ไม่ถึงทศวรรษหลังการตกลงหยุดยิงระหว่างกองทัพพม่ากับ KNUและ DKBA กลุ่มที่ไม่ยอมไปเป็นกองกำลังพิทักษ์ชายแดน (BGF) ภายใต้กองทัพพม่า พร้อม ๆ กับแผนการส่งกลับผู้ลี้ภัยของรัฐไทยและ UNHCR ซึ่งได้รับความร่วมมือจาก KNU
ว่ากันว่า มีการเตรียมพื้นที่รองรับผู้ลี้ภัยจากไทยไว้ในริมขอบแดนรัฐกะเหรี่ยงถึง 17 แห่ง ซึ่งเมืองใหม่เลเก้ก่อถือเป็นโครงการที่สำเร็จเป็นรูปธรรมมากที่สุด โครงการเริ่มในปี 2558 สร้างที่พักอาศัยโดยได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลญี่ปุ่นบนผืนป่าราว 1,900 ไร่ เพื่อรองรับการตั้งถิ่นฐานใหม่ของผู้พลัดถิ่นในประเทศ (IDPs) และผู้ลี้ภัยจากไทย ข้อตกลงคือ KNU จะมีอำนาจในการบริหารจัดการ ขณะรัฐบาลพม่าซึ่งนำโดยพรรค NLD ขณะนั้นจะดำเนินการทางทะเบียนราษฎรให้ผู้คืนถิ่น ในปี 2563 ก่อนรัฐประหาร เลเก้ก่อมีประชากรกว่าสามพันคน ร้อยละ40 เป็นอดีต IDPs จากพื้นที่รายรอบ และร้อยละ 25 เป็นอดีตผู้ลี้ภัย ซึ่งราวครึ่งเดินทางกลับจากประเทศไทยด้วยตนเอง อีกส่วนหนึ่งผ่านกระบวนการของ UNHCR นอกจากนั้นแล้ว ประชากรที่เหลือก็ได้แก่ครอบครัวสมาชิก KNU และผู้ตั้งถิ่นฐานอื่น ๆ
ขณะที่เลเก้ก่อซึ่งได้รับการประชาสัมพันธ์ให้เป็น “สัญลักษณ์แห่งสันติภาพ ยังล้มลุกคลุกคลานกับปัญหาการขาดการจ้างงานและที่ดินทำกินรองรับพลเมือง ทางตอนเหนือของเมียวดีก็มีความเคลื่อนไหว ภาพที่คนแม่สอดได้เห็นก็คือคาสิโนริมน้ำเมยที่ผุดขึ้นมา 17 แห่งเป็นอย่างน้อยจากความร่วมมือของ BGF ซึ่งตั้งฐานกำลังอยู่ในพื้นที่กับผู้นำกองกำลัง/ครอบครัวและนักธุรกิจอื่น ต่อด้วยโครงการพัฒนาเมืองใหม่ฉ่วยก๊กโก่บนพื้นที่มหาศาลกว่า 75,000 ไร่
—– ยังมีต่อ —-
17 สิงหาคม 2565
ภาพประกอบ 1. ที่พักอาศัย เลเก้ก่อ สนับสนุนโดยรัฐบาลญี่ปุ่น (BNI Mulitmedia Group), 2. โครงการฉ่วยก๊กโก่ (Myanmar Skylines) 3. แผนที่ระยะทางจากเลเก้ก่อถึงฉ่วยก๊กโก่ ราว 40 กิโลเมตร
