วันปกติก่อนพายุจะมาถึง
ภาพถนนบ้านเดปู่โน่อันเป็นศูนย์กลางของจังหวัดมื่อตรอ ซึ่งถ่ายก่อนการโจมตีทางอากาศเดือนมีนาคมนั้น คึกคักไปด้วยเด็กเล็กและผู้คน
ภาพถนนเดียวกันในฤดูฝนเดือนกันยายนเงียบเหงาเฉอะแฉะโคลน หากก็ยังมีเด็กหญิงเดินกางร่มไปโรงเรียน
นอกจากเสียงจ้อกแจ้กบนถนนที่หายไปแล้ว ที่ต่างกันอีกอย่างก็คือ เด็กหญิงไม่ได้เดินออกมาจากบ้านของตนเอง เพราะบ้านส่วนใหญ่ในเดปู่โน่ปิดเงียบมาเกือบเดือน
เมื่อชาวบ้านถูกผลักดันกลับจากไทยในพฤษภาคม พวกเขารีรออยู่หลายอาทิตย์กว่าส่วนหนึ่งจะกล้ากลับเข้าไปในอาศัยในบ้านตนเอง แต่อีกส่วนหนึ่งก็ยังเลือกที่จะพักหลับนอนอยู่ตามป่าและไร่เชิงเขาใกล้ ๆ หากเมื่อเดือนที่ผ่านมานั้นมีทั้งโดรน เฮลิคอปเตอร์และเครื่องบินรบบินว่อนเหนือมื่อตรอไม่เว้นแต่ละวัน ชุมชนจึงว่างเปล่าอีกครั้ง
“พวกเขาอาจจะกำลังซ้อมบิน” มีคนบอกว่าอย่างนั้น
จากเสียงบนฟ้าที่กระหึ่มทุกวันเว้นแต่วันฝนตกหนัก และการเสริมกำลังทหารทั้งจากกองทัพพม่าและ BGF ชาวบ้านก็คาดเดาได้ไม่ยากว่า เมื่อถึงปลายฝน ทุกคนก็ต้องเตรียมพร้อมกับการโจมตีครั้งใหญ่ ฤดูแล้ง-หนาวคือฤดูแห่งสงคราม แต่ในวันนี้ที่ความโหดเหี้ยมของปฏิบัติการทางทหารยังกระจุกตัวอยู่รอบเมืองผาปูน ห่างออกไปในระยะ 2 ชั่วโมงวิ่งเรือ ชีวิตที่เดปู่โน่ก็ต้องดำเนินไปตามปกติ
พายุสงครามยังมาไม่ถึง ชาวบ้านเดปู่โน่จึงเข้าสวนเข้าไร่ เด็ก ๆ ก็ไปโรงเรียน
-พวกเขาไม่เคยหนีภัยโดยไม่จำเป็น-
30 กันยายน 2564
ภาพถ่ายโดย ชาวบ้านสาละวิน
1. ถนนเดปู่โน่ในฤดูฝนเดือนกันยายน
2. ถนนเดปู่โน่ (แห้ง) ต้นปี 2564 ก่อนการโจมตีทางอากาศ
3-4. บ้านเรือนในเดปู่โน่
