บ้านป่าเมืองเถื่อน

หมู่บ้านของผมกำลังจะมีถนนใหม่ เรื่องนี้ไม่ว่าจะคนเฒ่าคนแก่หรือลูกเล็กเด็กแดงต่างก็รับรู้และดีใจกันถ้วนหน้า เพราะถนนลาดยางยาวเกือบสี่กิโลเมตรและสะพานอีก 2 แห่ง จะช่วยให้คนในหมู่บ้านของเราเดินทางสะดวกมากยิ่งขึ้น ถนนเส้นนี้เป็นถนนในโครงการถนนไร้ฝุ่น

ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2552 การก่อสร้างดำเนินไปอย่างราบรื่น ถึงแม้นายช่างที่เข้ามาจะดูแตกต่างไปจากคนในหมู่บ้าน แต่พวกเขาก็สามารถปรับตัวให้เข้ากับวิถีชีวิตคนบ้านป่าอย่างเราได้ดี จนพวกเขากลายเป็นแขกรับเชิญในวงสนทนาใต้แสงเทียนที่บ้านผมหลายครั้ง

ถนนสู่หมู่บ้านยอดดอยเส้นนี้น่าจะก่อสร้างสำเร็จด้วยดี แต่ในที่สุดเหตุการณ์ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้น เมื่อนายช่างและคนงานมาตามผมพร้อมกับคนในหมู่บ้านให้ไปช่วยเจรจากับกลุ่มชายชุดดำที่มาขัดขวางการก่อสร้าง นายช่างเล่าให้ผมฟังว่า ชายกลุ่มนี้เคยมาข่มขู่ให้พวกเขาหยุดสร้างถนนตั้งแต่ต้นเดือนมกราคม 2553 โดยกล่าวหาว่ากลุ่มผู้รับเหมาบุกรุกพื้นที่อุทยานแห่งชาติ หากไม่หยุด พวกเขาจะจับกุมและยึดของกลางซึ่งเป็นรถแม็คโคร รวมถึงอุปกรณ์การก่อสร้างต่าง ๆ หากนายช่างต้องการทำงานต่อ จะต้องจ่ายเงินจำนวนสองแสนบาท ในวันที่ 15 มกราคม ซึ่งนายช่างก็ไม่ได้เอาเงินไปจ่าย กลุ่มชายชุดดำจึงกลับมาในที่สุด และคราวนี้พร้อมกับอาวุธปืนยาว

สามชั่วโมงของการเจรจาระหว่างชาวบ้าน นายช่าง และกลุ่มชายชุดดำ ดำเนินไปอย่างตึงเครียดจนเกือบจะเป็นการทะเลาะวิวาท ในที่สุดนายช่างก็ยอมจ่ายเงินจำนวนสองแสนบาทเพื่อให้จบเรื่องดังกล่าวทั้ง ๆ ที่ชาวบ้านไม่เห็นด้วย แต่ฝ่ายนายช่างขอร้องไว้ เพราะกลัวว่าหากเรื่องราวลุกลามใหญ่โต พวกเขาจะไม่สามารถสร้างถนนเสร็จได้ตามกำหนด และจะถูกปรับจากกระทรวงคมนาคมซึ่งเป็นผู้ว่าจ้าง

แม้เหตุการณ์จะผ่านไปแล้ว เรื่องนี้ก็ยังเป็นหัวข้อสนทนาในหมู่บ้านของผมอย่างต่อเนื่อง หลายคนคาดเดาว่าเงินสองแสนบาทที่หายไปจะทำให้จำนวนปูน หิน ดิน ทราย หายไปจากถนนของเรา คุณภาพของถนนคงลดไปตามวัสดุที่ถูกลดจำนวน ถนนนี้คงอยู่ได้ไม่นานและในที่สุดพวกเราก็คงต้องผจญกับความยากลำบากในการเดินทางเหมือนเคย

ไม่เพียงแค่หมู่บ้านของพวกเราที่เจอเหตุการณ์อย่างนี้ มีข่าวมาว่าหมู่บ้านใกล้เคียงที่ได้งบประมาณโครงการถนนไร้ฝุ่นเช่นเดียวกับที่หมู่บ้านผมก็เกิดเหตุการณ์แบบเดียวกันเกิดขึ้น จนชาวบ้านหมู่บ้านนั้นต้องผลัดเปลี่ยนกันมาเฝ้าเวรยามระวังภัยให้แก่ผู้รับเหมาก่อสร้าง ใครจะรู้ว่าเรื่องราวแบบนี้เกิดขึ้นอย่างลับ ๆ ที่ไหนอีกบ้าง ในหมู่บ้านของพวกเรา ชาวบ้านรับรู้และพยายามช่วยต่อรอง แต่ก็เหมือนกับอีกหลาย ๆ ปัญหาที่พวกเรารู้แล้วก็ไม่สามารถแก้ไขอะไรได้นั่นแหละ

ฝุ่นแดงจากการขุดเจาะถนนยังคงฟุ้งอยู่บนไหล่เขา เส้นทางที่จะเชื่อมต่อเรากับโลกภายนอก ยังคงไม่สามารถใช้การได้ สำหรับผม หมู่บ้านแห่งนี้อาจจะเป็นบ้านป่า แต่ผมก็ไม่อยากต่อสร้อยว่า “เมืองเถื่อน” ไปด้วย เพราะเราอยู่ห่างไกลไม่มีใครเห็น จึงทำอย่างไรก็ได้อย่างชนิดที่กฎหมายเป็นเพียงกระดาษไร้ค่าอย่างนั้นหรือ แม้แต่ผู้รับเหมาก่อสร้างที่ได้รับการว่าจ้างจากหน่วยงานราชการ และได้เงินสนับสนุนจากรัฐบาล ในโครงการที่เป็นนโยบายของรัฐ ยังถูกขู่กรรโชกทรัพย์

ถ้าถนนไร้ฝุ่นที่ว่าเสร็จขึ้นมาได้ ฝุ่นควันของความ “เถื่อน” จะจางหายไปบ้างหรือเปล่า