A Tale of Two Cities (2)
ฉ่วยก๊กโก่ เมืองใหม่บนริมแม่น้ำเมยนี้ ไม่ได้เกี่ยวพันกับการรองรับผู้คืนถิ่นแต่อย่างใด หากเป็นเมืองเศรษฐกิจที่ตั้งขึ้นเพื่อรองรับผู้ตั้งถิ่นฐานใหม่จากจีน อันจะมีทั้งธุรกิจการค้า สถานบันเทิง คาสิโน โรงแรม โรงพยาบาล โรงเรียน และสนามบินเป็นของตนเอง
โครงการที่ประกาศมูลค่าการลงทุน 15 พันล้านดอลลาร์สหรัฐนี้ เป็นความร่วมมือของบริษัทย่าไถ่ อินเตอร์เนชั่นแนล กับบริษัทจดทะเบียนของ BGF ผืนดินจากชุมชนรอบบริเวณซึ่งเคยเป็นช่องทางค้าวัวควายถูกกว้านซื้อ แรงงานข้ามชาติชาวกะเหรี่ยงในแม่สอดที่ซื้อที่ดินเตรียมไว้สำหรับการกลับคืนถิ่นของตนเองกล่าวว่า พวกเขาไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากต้องยอมขายในราคาที่ถูกกำหนดให้ เพราะเป็นไปไม่ได้อีกแล้วที่จะไปตั้งถิ่นฐานในบริเวณนั้นอย่างปลอดภัย
ในปี 2562 โครงการฉ่วยก๊กโก่ถูกรัฐบาลพรรค NLDสั่งระงับการก่อสร้างชั่วคราวเพื่อตรวจสอบข้อกล่าวหาต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงขนาดของโครงการที่ใหญ่โตเกินกว่าที่ขออนุญาตจากรัฐบาล การใช้สถานที่ดำเนินธุรกิจผิดกฎหมายและการพนันออนไลน์ เป็นต้น การสอบสวนนี้เป็นการข้ามหน้ากองทัพพม่าที่ถือว่าตนมีอำนาจในการควบคุมจัดการ BGF โดยตรง จึงมีความเคลื่อนไหวในการกดดันและเจรจาต่อรองกันไปมาระหว่างกองทัพพม่าและ BGF ซึ่งก็ยังไม่ได้นำไปสู่ผลอันใดชัดเจนก่อนรัฐประหาร 1 ก.พ. 2564 เว้นแต่คาสิโนซึ่งกลับมาเปิดได้แม้เมืองจะยังสร้างไม่เสร็จ และคาสิโนอื่นรอบด้านจะยังปิดด้วยมาตรการป้องกันโควิดอยู่ก็ตาม
หลังรัฐประหาร ความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นมหาศาลที่ชายแดนแถบนี้ เมืองใหม่เลเก้ก่อกลายเป็นสถานที่รองรับนักการเมืองและผู้รวมขบวนอารยะขัดขืน (CDM) ที่หลบหนีการปราบปรามมาจากภายในพม่า ขณะที่ทางตอนเหนือเมียวดี คาสิโนริมน้ำกลับมาเปิดเกือบทุกแห่ง ผลการเจรจาจะคืออะไรไม่แน่ชัด หากภาพที่คนภายนอกมองเห็นก็คือ BGF ยินยอมส่งกำลังของตนออกแนวหน้าแทนที่จะเป็นเพียงหน่วยสนับสนุนตามข้อตกลงการร่วมเป็น BGF ตั้งแต่แรกและฉ่วยก๊กโก่ก็เริ่มเดินหน้าการก่อสร้างและเปิดรับคนทำงานอย่างคึกคัก
ถึงเดือนธ.ค. 2564 กองทัพพม่าบุกเข้าโจมตีเลเก้ก่อด้วยทั้งกำลังพลและเครื่องบินทิ้งระเบิด ขณะที่ฉ่วยก๊กโก่เต็มไปด้วยตึกสูงตระหง่าน ถือเป็นแห่งเดียวริมชายแดนนั้นที่ยังทำมาค้าขึ้น มีงานรายได้ดีมาเสนอให้กับทั้งคนท้องถิ่น คนไทย และจีนจากกัมพูชา มาเลเซีย หลังจากนั้น เมื่อชาวบ้านทางตอนใต้เมียวดีต้องหนีสงครามมาตั้งเพิงพักอยู่ตลอดแนวริมน้ำเมยจากแม่สอดลงถึงพบพระ ฉ่วยก๊กโก่ก็เดินหน้าเสนองานยามรักษาการณ์คาสิโนและอื่น ๆ ให้กับคนท้องถิ่นที่ติดต่อหางานผ่าน BGF โดยมีค่าตอบแทนสูงเป็นเงินหยวน
ขณะที่คนเมืองเลเก้ก่อต้องข้ามมาลี้ภัยในไทยและถูกผลักดันกลับซ้ำ ๆ ก็มีข่าวคราวชาวไทย จีน ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย ฯลฯ หลบหนีข้ามฟากกลับมาจากฉ่วยก๊กโก่อยู่เนือง ๆ บ้างก็มีรายงานข่าวติดตามมาอย่างเงียบ ๆ ถึงการล่อลวงคนจำนวนมากให้สมัครทำงานคาสิโน แต่เมื่อไปถึงก็กลับถูกบังคับให้ขายบริการทางเพศหรือเข้าร่วมขบวนการล่อลวงออนไลน์ ล่าสุด ในเดือนเม.ย. 2565 มีรายงานข่าวหญิงไทยสองคนที่ว่ายน้ำเมยหนีกลับมายังแม่สอด และให้การถึงขบวนการค้ามนุษย์กับหญิงไทยอีกราว 300 คนที่ยังติดอยู่ในฉ่วยก๊กโก่ ไม่สามารถกลับบ้านได้หากไม่มีเงินจ่ายค่าไถ่ตัว
ล่าสุด สิงหาคม 2565 เมืองเลเก้ก่อถูกทำลายย่อยยับจากสงคราม และประชากรผู้คืนถิ่นก็ได้กลับกลายเป็น IDPs และผู้ลี้ภัยกันทั้งหมด ขณะที่ฉ่วยก๊กโก่ยังส่องแสงระยิบระยับข้ามแม่น้ำเมยมาให้คนไทยเห็น แม้ประธานบริษัท ฉี ซี่จาง จะถูกจับในประเทศไทยตามหมายจับอินเตอร์โพลในข้อหาดำเนินธุรกิจพนันออนไลน์อยู่ก็ตาม
17 สิงหาคม 2565
อ้างอิง ‘I’ve Been Running Most of My Life’, The Irrawaddy English, 31/07/2019, Scam City: How the coup brought Shwe Kokko back to life, Frontier Myanmar, 23/06/22, Chinese Mega Project in Myanmar ‘Not Affected’ by Owner’s Arrest: Company Official, The Irrawaddy English (15/08/22), ‘300 Thai women forced into prostitution in Myanmar: escapee’, The Bangkok Post, 25/04/22
ภาพประกอบ ผู้พลัดถิ่นจากเลเก้ก่อ และภาพฉ่วยก๊กโก่จากฝั่งไทย
