วันครบรอบ

วันครบรอบ

ภาวะที่วันเวลาเดินมา “ครบรอบสองปี” คือโมงยามการเฉลิมฉลองของกองทัพพม่าที่สามารถยึดอำนาจเบ็ดเสร็จมาจากประชาชน ซึ่งเมื่อได้รับการต่อต้านอย่างคาดไม่ถึงทั้งจากคนเมืองและชนบทพร้อมกับองค์การชาติพันธุ์ติดอาวุธริมขอบแดน ก็ยังพยายามรั้งตนไว้บนหลังเสือ กระทั่งอาชญากรรมที่ก่อได้ล่วงเข้าสู่ขอบเขตอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ-อาชญากรรมสงครามจนประเทศมอดไหม้ไปเกินครึ่งก็ตาม

แล้วเราทั้งหลายจะมารำลึกถึง “สองปีก่อน” ไปเพื่ออะไร

..ในแง่มุมหนึ่ง วันที่ 1 กุมพาพันธ์ 2021 (พ.ศ. 2564) คือจุดเริ่มต้นของการลุกยืน “อีกครั้ง” ของประชาชนและองค์การชาติพันธุ์ติดอาวุธในประเทศพม่า ที่ได้ “ตาสว่าง” แล้วว่า การยอมเดินตามเกมอำนาจที่กองทัพพม่าเป็นผู้ออกแบบและเปิดกติกาให้มีส่วนร่วมได้แต่เพียงน้อยนิด ไม่สามารถนำไปสู่สันติภาพ เสรีภาพ และความรุ่งโรจน์ของศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ได้  

ด้วยอำนาจที่ยังกุมไว้ในมือ-ประกันโดยรัฐธรรมนูญกับข้อตกลงหยุดยิงทั่วประเทศที่เขียนขึ้นมาเอง การหยิบปืนขึ้นยึดอำนาจจะทำเมื่อไรก็ได้ง่าย ๆ  ตราบใดที่รากโคนยังอยู่ ขณะที่ประชาชนและโลกพัฒนาไปไกลไม่รู้เท่าไร สถานการณ์ดังปัจจุบันก็ย่อมต้องเกิดขึ้น ไม่ช้าก็เร็ว

.. รัฐประหาร 1 กุมภาพันธ์ 2021 ยังคือจุดเริ่มต้นของการหันมายอมรับและเข้าใจอย่างชัดเจนว่า นี่ไม่ใช่การพลิกผันจากหน้ามือเป็นหลังมือ จริง ๆ แล้วพม่าก่อนรัฐประหารก็คุกรุ่นไปด้วยการกดขี่ข่มเหงและความรุนแรงเสมอมา โดยเฉพาะในพื้นที่ขอบแดนชาติพันธุ์ 

การพลัดถิ่นลี้ภัยมาถึงขอบแดนปลุกให้ประชาชนที่อาจรู้จักภูเก็ตพัทยามากกว่าถนนธงชัย ได้ตื่นรู้กับชะตากรรมและการต่อสู้ของชาวบ้านชาติพันธุ์ 

พวกเขาได้ยอมรับว่า การปล่อยให้ความโหดเหี้ยมดำเนินอยู่ โดยให้ผู้เผชิญต้องต่อสู้กันไปเองเพียงลำพังนั้นหมายความว่า คือส่วนหนึ่งของการฟูมฟักความชั่วร้ายให้แผ่ขยาย 

ที่สำคัญ การได้ร่วมกันวิ่งหนีกระสุนปืนใหญ่และระเบิดกับชาวบ้านชาติพันธุ์ การได้สัมผัสมือของคนท้องถิ่นที่ช่วยกันฉุดกระชากลากถูให้รอดชีวิต ได้เปิดโลกทรรศน์ และเปลี่ยนแปลงชีวิตของบางคนไปตลอดกาล

.. รัฐประหาร 1 กุมภาพันธ์ 2021 ยังทำให้เกิดอะไรขึ้นอีกหลายอย่าง มันคือวันที่เพื่อนจากพม่าหลายคนของเราเปิดหน้าต่างออกมาแล้วเห็นภาพโลกและตัวเองในมุมที่ไม่เคยเห็นมาก่อน มันคือวันที่้ผู้คนได้เริ่มเรียนรู้ว่าตนเองกล้าหาญและแกร่งกว่าที่คิด มันคือวันที่หนุ่มสาวซึ่งเคยวางอนาคตไว้ว่าจะเป็นแรงงานข้ามชาติในไทยกลับเห็นว่าเส้นทางการเป็นครูและพยาบาลอาสาในพื้นที่สู้รบสว่างกว่า มันคือวันที่คนชาติพันธุ์ยอมเปิดประตูบ้านอีกครั้งแม้การอ้าแขนรับในช่วง 90s จะคือการนำศึกเข้าบ้านจนพาตัวเองย่อยยับ 

และมันคือวันที่ประชาชนของประเทศไทยและพม่า จะได้หันมองกันอย่างเข้าอกเข้าใจว่า อำนาจย่อมผสานกับอำนาจ ไม่ว่าจะเป็นอำนาจของคนถืออาวุธ หรืออำนาจของประชาชน

ดังนี้ วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2023/2566 จึงควรค่าแก่การเฉลิมฉลองให้กับการลุกขึ้นสู้รอบใหม่ซึ่งดำเนินมาแล้วเป็นเวลาสองปี และจะยังดำเนินต่อไป  ด้วยแรงสนับสนุนของพวกเรา ความ “แกร่ง” กว่าที่คิดของนักสู้ทั้งหลาย

1 กุมภาพันธ์ 2566