สถานการณ์อุบัติเหตุในการเดินทางของแรงงานข้ามชาติ
ระหว่าง 1 มกราคม 2555 – 31 ตุลาคม 2555
เดชา น้อยมะลิวัน และ พรสุข เกิดสว่าง
โครงการแอบมองสื่อ มูลนิธิเพื่อนไร้พรมแดน
กรอบโครงการวิเคราะห์ข้อมูล
1. การสืบค้นข่าว
รายงานฉบับนี้สืบค้นรายงานข่าวผ่านทางเว็บไซท ์ “กฤตภาคข่าวออนไลน์” (www.iqnewsclip.com) ในระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2555-31 ตุลาคม 2556 โดยพบข่าวที่เกี่ยวข้องในสื่อภาษาไทย 1 4 ฉบับ คือ น.ส.พ.เดลินิวส์, มติชนรายวัน,มติชนสุดสัปดาห์, โลกวันนี้, ไทยรัฐ, พิมพ์ไทย, บ้านเมือง, แนวหน้า,ข่าวสด, คมชัดลึก, โพสต์ทูเดย์, สยามรัฐ, กรุงเทพธุรกิจ และ ASTV ผู้จัดการ คำสำคัญที่ใช้ในการสืบค้น คือ แรงงานต่างด้าว, แรงงานเถื่อน, แรงงานข้ามชาติ, อุบัติเหตุ, เรือล่ม, รถชน, ประสานงา, คว่ำ และขนส่ง การสืบค้นกระทำในช่วงครึ่งเดือนแรกของเดือนพฤศจิกายน 2556 จึงมีความเป็นไปได้ว่า เว็บไซท์กฤตภาคข่าวจะยังบรรจุข่าวในท้ายเดือนตุลาคม 2556 ไม่เสร็จสมบูรณ์
นอกจากนี้ ยังมีการสืบค้นจากเว็บไซท์สำนักข่าวทางเลือกเช่น สำนักข่าวประชาไท ประชาธรรม และสำนักข่าวอิศรา โดยใช้คำสำคัญสำหรับการค้นหา (keyword) เดียวกัน แต่ไม่พบข่าวที่เกี่ยวข้อง จึงได้ค้นหาในเว็บไซท์ข่าวออนไลน์ของไทยรัฐ มติชน และ ASTV ผู้จัดการ ซึ่งได้ข่าวสั้นเพิ่มเติมอีกจำนวนหนึ่ง
2. นิยามศัพท์
2.1 “อุบัติเหตุ ” กรณี “อุบัติเหตุ ” ในรายงานฉบับนี้ หมายถึงเหตุที่เกิดโดยไม่คาดคิดซึ่งส่งผลให้มีผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิต โดยไม่รวมกรณีการจับกุมแรงงานโดยทั่วไป ในที่นี้ อุบัติเหตุอาจรวมถึงอุบัติเหตุที่เกิดจากสภาพพาหนะที่ไม่เหมาะสม เช่น เรือเสียหรือน้ำมันหมดและทำให้แรงงานข้ามชาติต้องลอยเรืออยู่กลางทะเลจนขาดอาหารและน้ำ เป็นต้น
2. “การเดินทาง” ในรายงานฉบับนี้ หมายถึงการเดินทางเข้ามาเพื่อทำงานในประเทศไทย, การเดินทางเพื่อกลับประเทศ, การเดินทางจากประเทศหนึ่งไปอีกประเทศหนึ่งโดยผ่านในประเทศไทยและเกิดอุบัติเหตุในประเทศไทย และการเดินทางภายในประเทศไทยเฉพาะที่เป็นการขนส่งแรงงานข้ามจังหวัดเพื่อโยกย้ายงาน ไปต่อวีซ่า ไปตรวจร่างกาย โดยไม่รวมกรณีการเดินทางไป-กลับเพื่อทำงานประจำวัน
กรอบนิยามศัพท์อื่น ๆ ที่ใช้ในรายงานฉบับนี้ ได้รับการอธิบายไว้ในแต่ละหัวข้อผลการวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้องกับคำนั้น ๆ
ข้อควรคำนึงในการอ่านรายงานฉบับนี้
1. รายงานฉบับนี้วิเคราะห์สถานการณ์อุบัติเหตุที่เกิดแก่แรงงานข้ามชาติเฉพาะที่ปรากฎในสื่อดังที่ได้ระบุมา จึงไม่อาจสรุปได้ชัดเจนว่าจำนวนอุบัติเหตุที่แท้จริงในช่วงเวลาดังกล่าวมีเท่ากับที่ปรากฎในรายงานข่าวที่สืบค้นได้ และไม่อาจสรุปได้ชัดเจนเช่นกันว่ารูปแบบของสถานการณ์อุบัติเหตุที่วิเคราะห์ไว้ในรายงานฉบับนี้จะสะท้อนสัดส่วนที่แท้จริงของอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นทั้งหมด เนื่องจากอาจมีอุบัติเหตุอีกจำนวนหนึ่งที่สื่อไม่ได้รายงานโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเป็นกรณีที่ไม่มีผู้เสียชีวิตหรือมีเจ้าหน้าที่ตำรวจมาพบ หรืออาจมีอุบัติเหตุที่ไม่สามารถค้นหาได้ด้วยคำสำคัญ (keyword) ที่จะบุไว้ข้างต้น หรืออาจได้รับการรายงานไว้ในสื่ออื่นที่ไม่ได้รับการสืบค้น ดังนั้น บทวิเคราะห์ของรายงานฉบับนี้จึงแสดงให้เห็นเพียงแนวโน้มที่น่าสนใจซึ่งอาจนำไปสู่ข้อเสนอแนะในประเด็นความปลอดภัยในการเดินทางของแรงงานข้ามชาติ
2 . รายงานฉบับนี้บันทึกข้อมูลการเดินทางของแรงงานข้ามชาติที่ประสบอุบัติเหตุเท่านั้น ความถี่ของอุบัติเหตุในการเดินทางนี้อาจสะท้อนหรือไม่สะท้อนถึงช่วงเวลาที่มีการเดินทางของแรงงานข้ามชาติจำนวนมาก และอาจสะท้อนหรือไม่สะท้อนรูปแบบการเดินทางของแรงงานข้ามชาติโดยทั่วไปหรือไม่ก็ได้เนื่องจากมีการเดินทางของแรงงานข้ามชาติอีกจำนวนมากที่ไม่ประสบอุบัติเหตุ และมีช่วงเวลาที่แรงงานเดินทางเป็นจำนวนมากแต่ไม่เกิดอุบัติเหตุ หรือเกิดอุบัติเหตุน้อย
3 . รายงานฉบับนี้วิเคราะห์ข้อมูลเท่าที่มีการบันทึกไว้ในรายงานข่าว ซึ่งบางชิ้นไม่ได้ให้ข้อมูลละเอียดชัดเจน และบางชิ้นก็ให้ข้อมูลไม่ตรงกันกับรายงานข่าวในฉบับอื่น ในที่นี้ ผู้วิเคราะห์จำเป็นต้องพิจารณาเลือกบันทึกข้อมูลที่สอดคล้องกับบริบท หรือเป็นข้อมูลล่าสุดในกรณีที่มีข่าวของกรณีหนึ่ง ๆ ลงติดต่อกันหลายวัน และในกรณีที่บริบทข่าวเหมือนกันทั้งหมด หากตัวเลขผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตแตกต่าง ผู้วิเคราะห์จะเลือกบันทึกตัวเลขต่ำสุดไว้เสมอ ด้วยเหตุนี้ ตัวเลขที่ปรากฎในรายงานฉบับนี้จึงเป็นค่าต่ำสุดเท่านั้น
